Het toverwoord is innovatie

Innovatie als toverwoord, als hét antwoord op alle problemen. Het is bijna in tegenspraak met elkaar, maar als vanouds brengt de agribusiness de innovatieve kracht van de sector in stelling als argument tegen aanvallen van buiten.

Ook nu weer, bij de start van de kabinetsformatie, hét hoogseizoen voor alle lobbyisten in Nederland. Het is maar zeer de vraag of het deze keer lukt om bedreigingen in de vorm van gedwongen krimp of ruimtelijke ingrepen echt af te wenden met het argument: geef ons even tijd, dan komt er wel een geweldige nieuwe uitvinding. Technische innovatie blijft een ijzersterk verhaal, maar het begint wel een beetje sleets te raken en blind vertrouwen in techniek kan ook een spiraal op gang brengen van oplossingen die meteen ook weer nieuwe problemen zijn.

Techniek is een oplossing, maar schept vaak ook een nieuw probleem

Dankzij innovaties zoals mestinjectie en afdichten van mestsilo’s ging al in de jaren 90 de ammoniakuitstoot uit de veehouderij fors omlaag. Maar die uitstoot was nou juist te danken aan een innovatie van een generatie eerder: de ligboxenstal-met-drijfmest. Techniek is een oplossing, maar schept vaak ook een nieuw probleem. Bedoeling is natuurlijk dat het nieuwe probleem kleiner is dan het oude, waardoor je per saldo vooruitboert. Maar dat is niet per definitie zo.

In de praktijk leiden technische innovaties meestal tot een grotere kapitaalbehoefte, en daarmee tot intensivering. Dat geldt ook voor precisielandbouw, die erop gericht is alle toevalsfactoren tot op de kleinste schaal uit te bannen. Laat dat nou juist ook de biodiversiteit verder drukken.

Geen misverstand: innovatie is nodig en is nooit af. Maar pas op voor blind vertrouwen. Net iets te vaak is een voorschot genomen op vernieuwingen die er nog niet waren en toch net anders uitpakten.

Snel delen