Jouri Schoemaker: ‘Pieter Pot gaat voor systeemverandering in verpakken’

Pieter Pot is een online supermarkt waar consumenten producten kopen die geleverd worden in een pot. De potten worden thuis geleverd door een bezorgpartner en worden weer ingenomen als de nieuwe bestelling wordt geleverd. De potten worden gewassen bij een wasinstallatie in Rotterdam en daarna weer gevuld met nieuwe producten. Pieter Pot beschikt nu over een assortiment met voornamelijk droge en langhoudbare producten, zoals pasta’s en broodbeleg. Sinds kort is de supermarkt begonnen met de verkoop van groenten en fruit, verpakkingsloos.

Jullie hebben de mijlpijl van 3 miljoen verpakkingen bespaard gehaald en gaan uitbreiden naar Wallonië. Grote stappen, wat betekent dit voor Pieter Pot?

“De 3 miljoen bespaarde verpakkingen geeft wat mij betreft aan dat we op de goede weg zijn. Vorig jaar september haalden we de mijlpaal van 1 miljoen verpakkingen. Dat is in minder dan een jaar opgelopen naar 3 miljoen. Wij willen circulaire verpakkingen de norm maken en dat we dit bereiken, geeft aan dat wat wij doen ook impact maakt en dat consumenten ook bij ons komen voor een duurzamere keuze.

De uitbreiding naar het buitenland is voor ons belangrijk. Vorig jaar september zijn wij al uitgebreid naar Vlaanderen en dan na de zomer naar Wallonië. We willen natuurlijk het liefst dat de hele wereld verpakkingsvrij boodschappen kan doen, maar Noord-Europa is het begin. Daarnaast is het een strategische keuze: onze bezorgpartner levert al in België en ons nieuwe distributiecentrum in Rotterdam ligt op een goede locatie om op een makkelijke manier uit te rollen naar de zuiderburen. Als laatste is het ook nodig dat we zoveel mogelijk consumenten bereiken om winstgevend te worden. Er is veel enthousiasme vanuit België dus daarom zijn we daar aan de slag gegaan.”

Wat maakt jullie businesscase zo complex?

“In reguliere supermarkten worden kleine marges gemaakt. Bij online supermarkten wordt dit nog minder omdat de klanten bepaalde wensen hebben, zoals gratis bezorging. De consument betaalt nu niet volledig voor de bezorgkosten. Consumenten hoeven bij ons niet meer langs de supermarkt om hun producten daar te kiezen en op te halen. Dat betekent natuurlijk niet dat de producten opeens uit zichzelf in de kratten terechtkomen. Die worden door mensen ‘gepickt’, die kosten zijn niet opgenomen in de verkoopprijs van de producten. Als we dat wel doen, kunnen we niet meer concurreren met de verkoopprijzen van reguliere supermarkten. Wat het voor Pieter Pot in het bijzonder nog lastiger maakt, is dat wij de potten retour nemen en ze wassen. Dit drukt onze marges nog verder. Om winstgevend te zijn, moeten wij daarom meer en grotere bestellingen verwerken.”

Waarom kiezen jullie voor een online concept als dat zoveel complexer is?

“Wij zijn niet de eerste die het concept van hervulbare potten introduceert. Er is meerdere malen geprobeerd om dit in fysieke winkelvorm te doen, door producten te tappen in eigen potten en zakjes. Dit heeft nooit goed gewerkt, omdat mensen geen zin hebben of vergeten om potten en zakken mee te nemen naar de supermarkt en zeker als een verpakkingsvrije variant niet om de hoek zit. Met Pieter Pot hoeft dat ook niet, omdat wij de potten ophalen en bezorgen. We hebben in de Week zonder Afval wel een pop-upstore gehad op Utrecht Centraal, maar ook daar kochten consumenten de producten in de potten. We kijken zeker naar de optie van fysieke winkels, maar eigenlijk als aanvulling op het concept en niet als vervanger voor de online shop.”

Wat is de impact die jullie maken met Pieter Pot?

“Wij focussen ons nu voornamelijk op het besparen van afval en dat op een voor dit moment zo duurzaam mogelijke manier. De potten kunnen ongeveer veertig keer hergebruikt worden, dat zorgt ervoor dat we minder grondstoffen gebruiken. We hebben onze impact laten berekenen in een Life Cycle Assessment (LCA) en daaruit blijkt dat we een positieve CO₂-uitstoot hebben, zelfs als het transport niet volledig elektrisch is en onze potten zwaar zijn. Dat geldt wel voor bestellingen van minimaal € 25 en als de potten minimaal tien keer worden hergebruikt. Dat betekent nog niet dat het niet beter kan. De potten zijn nog erg zwaar en niet de hele bezorging is zonder CO₂-uitstoot, daar zijn we mee bezig. We ontwikkelen nu ook onze eigen pot die een stuk lichter moet worden. Maar we kunnen nog veel meer stappen maken. Wat voor ons het belangrijkste is, is een systeemverandering in gang zetten.”

Welke veranderingen willen jullie in gang zetten?

“We willen dat er een verandering komt in het verpakkingssysteem van voedselproducenten. Het liefst zie ik dat het daar ook helemaal circulair wordt. Hoe groter wij worden, hoe meer eisen we kunnen stellen aan onze leveranciers. Bijvoorbeeld dat zij producten leveren in circulaire bulkverpakkingen. Het is natuurlijk mooi dat wij bezig zijn met duurzamere verpakkingen, maar dit moet op veel meer plekken. We willen nog veel meer grote partijen bewegen, zoals bijvoorbeeld Unilever. Wij zijn al heel lang in gesprek met hen, maar duidelijke richtlijnen en regels voor circulaire verpakkingen ontbreken nog. Voorbeeld: er zijn nog geen internationale regels en certificeringen voor het wassen van verpakkingen en het hergebruiken daarvan. Dat maakt het voor grote partijen een groot grijs gebied en moeilijk voor hun interne veiligheidscontroles. Daar moeten overheidsontwikkelingen op komen, zodat grote bedrijven circulair verpakken ook kunnen omarmen.”

Wat doen jullie nu al om verpakkingsverandering te starten?

“Wij bouwen nu een infrastructuur om onze potten te wassen, maar niet alleen voor onszelf. McDonalds heeft in Duitsland een pilot gedaan met circulair verpakken en wil dat graag opschalen, maar zij kunnen de wascapaciteit niet vinden. Op dit moment is er geen bedrijf in Europa dat de capaciteit heeft om de hoeveelheid potten te wassen die wij gebruiken. Wij bouwen nu een eigen wasstraat met een partner. Het zou natuurlijk fantastisch zijn als zij onze wasstraat kunnen gebruiken of het van ons af kunnen kijken. Daarnaast stellen wij nu ook de eis aan onze leveranciers dat zij bulkhoeveelheden leveren en ook steeds meer in circulaire verpakkingen of dat de potten gevuld worden bij de leverancier.”

Wat doen jullie om duurzame keuzes mogelijk te maken voor alle Nederlanders en niet alleen voor de ‘happy few’?

“Wij zijn inderdaad wel een stukje duurder dan sommige andere supermarkten. Dat komt doordat wij nu met name premium producten verkopen; die zijn in prijs te vergelijken met A-merken bij Albert Heijn of online supermarkt Crisp. De perceptie is dus dat het duurder is, maar de kwaliteit is wel hoger. Al moet ik zeggen dat dat wel per product verschilt, onze pijnboompitten zijn bijvoorbeeld een stuk voordeliger.

We zijn nu bezig om ook nieuwe klanten te trekken door meer ‘basic’ producten aan ons assortiment toe te voegen. We zijn ook aan het kijken of we iets kunnen doen aan het statiegeldsysteem: dat is nu € 2 per pot. Door het ontwikkelen van een nieuwe en lichtere pot zal dit naar beneden gaan, zodat die drempel minder hoog zal worden voor nieuwe klanten. Klanten die niet heel sterk bezig zijn met het klimaat lopen tegen de drempel aan van ons assortiment, dat is nog niet compleet. We zijn nu aan het kijken of we ook zuivelproducten en meer vers kunnen toevoegen aan onze webshop. Zo hopen we dat Pieter Pot toegankelijk wordt voor iedereen. Uiteindelijk is het ook mijn droom, en die van Pieter Pot, dat iedereen boodschappen kan doen op een duurzame manier.”