‘Onrust op de wereld zorgt voor groeimarkt valeriaan’

Een kruidige geur hangt in en rond het pand van VNK aan de rand van Biddinghuizen. “Valeriaan”, verklaart de secretaresse enthousiast. Het rustgevende kruid valeriaan is momenteel het paradepaardje van VNK, dat ook het knalgroene kruid peterselie droogt. Het verschil is dat valeriaan hoofdzakelijk wordt afgezet in de markt van geneeskrachtige voedingssupplementen en dat peterselie vooral een smaakmaker is.

Groeimarkt geneeskrachtige supplementen

Het aromatische peterselie kent een stabiele afzet richting de vullers van kruidenpotjes. De geneeskrachtige supplementen zijn echter een absolute groeimarkt, stelt Chiel de Bruijne. Hij is sinds een jaar directeur van de kruidendrogerij en komt uit de wereld van levensmiddelen. “Als er onrust in de wereld is, hebben mensen behoefte aan gezondheids- en welzijnsbevorderende producten, zoals het rustgevende valeriaan”, weet De Bruijne. “En onrust is er volop, door de coronapandemie en nu de oorlog. Voorlopig houdt de vraag wel aan, denk ik.”

Waar VNK vroeger een breed scala aan kruiden droogde, focussen jullie je nu op twee soorten: peterselie en valeriaan. Waarom deze kruiden?

“Het bedrijf is zich gaan specialiseren omdat de handelsfunctie voor kruiden nagenoeg verviel. Ik heb geleerd om ketens vraaggestuurd in te richten. Wat heeft de klant nodig? Dat was in vorige functies mijn manier van werken en die pas ik hier ook toe. Voordeel van specialisatie is dat je goed bent in wat je doet. Nadeel is dat een kleiner portfolio je ook kwetsbaarder maakt. Zo kenden we vorig jaar een slechte peterselieoogst. Maar gelukkig kan de goede valeriaanoogst dit compenseren.”

Is de vraag naar valeriaan groot?

“Momenteel is de vraag groot. In eerste in instantie door corona en nu leidt de oorlog in Oekraïne ook weer tot veel onrust. Mensen kiezen meer voor natuurlijke geneesmiddelen dan voorheen. Echter, onze markt is zeer volatiel en de vraag kan ook snel terugvallen.”

We onderzoeken of we met valeriaan meer voet aan de grond kunnen krijgen

Is het een lastige teelt?

“De teelt is complex, maar we hebben grootschalige en efficiënte productie en zijn marktleider voor valeriaan in Europa. We selecteren zelf onze planten en telen uit eigen zaad. Residuen van gewasbeschermingsmiddelen in de bodem zijn echter een van de grote uitdagingen, terwijl de wettelijke eisen met betrekking tot residuen in het gedroogde valeriaan toenemen. Valeriaanplanten nemen namelijk gemakkelijk residuen op uit de bodem, het zijn net stofzuigers. Als je de wortels vervolgens droogt, dan neemt de concentratie residu nog eens toe. Zo kom je door het drogingsproces soms boven de toegestane wettelijke Europese normen uit.”

Wat is daar tegen te doen; telen zonder residuen?

“Valeriaan neemt allerlei persistente gewasbeschermingsmiddelen op uit de bodem, die soms al lang geleden gebruikt zijn. We werken al heel lang met een telersgroep die de kneepjes kent. We selecteren en testen de percelen voor het planten. Voor de oogst nemen we monsters van de wortelen. Het blijft altijd spannend wat de planten allemaal hebben opgenomen uit de grond. Ook weersomstandigheden hebben invloed op wat gewassen uit de bodem halen.”

Is het lastig om telers te vinden?

“We hebben een vaste kern op de zandgronden van Drenthe, Overijssel en Limburg. Voor deze teelt moet je gepassioneerd zijn. Dat geldt zowel voor de productie ervan als voor de verwerking. Het is een bijzonder product en het is echt uniek wat we doen; die hele ketenbenadering met drooginstallaties en alles. We zijn aan het onderzoeken of we met valeriaan meer voet aan de grond in Nederland kunnen krijgen. We willen dieper de keten in en werken samen met klanten om producten met meer toegevoegde waarde te maken. Zo willen we meerwaarde creëren voor ons hoogwaardige product. Daarom verkennen we of er nog andere mogelijkheden zijn voor onze kruiden.”

Hoe houd je de marges gezond als een product duurder wordt? Want telers zullen ook een hogere prijs vragen nu de kosten beduidend zijn toegenomen.

“Op dit moment is het moeilijk om te voorspellen wat de gevolgen zijn van de veranderingen in de wereld. Klanten begrijpen wat er gaande is, maar kunnen niet altijd direct schakelen. Als kosten structureel stijgen, zullen wij reageren. Dat zal onze marges zeker gaan drukken.”