RFC heeft vrije markt nodig voor financiële fut

De bekendmaking van FrieslandCampina om €300 miljoen te gaan lenen op de vrije markt, komt niet als een verrassing. Geruchten over een ophanden zijnde vermogensversterking zongen al enige weken rond. Volgens niet door FrieslandCampina bevestigde verhalen, heeft de directie de ledenraad in eerste instantie zelfs om nog veel meer geld gevraagd – € 600 tot € 800 miljoen.

Krapte aan middelen

Dat er krapte is aan middelen, is geen geheim. CEO Hein Schumacher, maar ook anderen hebben in het voorbije jaar meerdere keren duidelijk gemaakt dat er te veel geld uit het bedrijf stroomt, onder meer door de te hoge garantieprijs. Aan dit probleem is op de ledenraad van 17 december ook een einde gemaakt. Dat ging parallel aan de recent uitgelekte goedkeuring voor de nieuwe lening. Per 1 januari 2020 is een ‘reset’ van de garantieprijs doorgevoerd, waarbij bonussen van anderen niet meer worden meegerekend voor de melkgeldbetaling en de betaling voor eiwit en lactose is getemperd. Verder was de opbrengst van CSK eind vorig jaar ook heel welkom.

Zwaar weer in zuivel

Omdat het probleem met de garantieprijs is opgelost, wordt het ook niet meer genoemd in de folder waarin FrieslandCampina het waarom van de nieuwe obligatielening uitlegt. Wel worden de structureel lagere winsten en de hoge investeringen van de laatste jaren in meer melkverwerking genoemd, evenals het volatiele ondernemingsklimaat waarmee het bedrijf zich geconfronteerd ziet. Ook andere zuivelbedrijven worstelen daarmee, zie Milcobel en het Duitse DMK, maar ook Müller Milch, waarvan de Britse tak in zwaar weer is terecht gekomen, en het Nieuw-Zeelandse Fonterra. Om nog maar te zwijgen van het Amerikaanse Dean Foods en Borden Dairy, die kopje onder gingen. Vergeleken met hen doet FrieslandCampina het nog behoorlijk goed. Met de €300 miljoen extra ‘eigen vermogen’, kan een veelvoud worden bijgeleend.

Andere tegenvallers?

Toch zijn het volatiele klimaat en de sterk fluctuerende zuivelprijzen slechts een bijkomend argument. Als FrieslandCampina genoeg vet op de botten had gehad, was dit niet als zo’n prominente factor genoemd. De terugbetaling over uiterlijk anderhalf tot 2 jaar van ruim € 70 miljoen aan Campina-obligaties lijkt ook nog geen zeer acute reden. Zouden er ook nog afschrijvingen aan zitten te komen, of andere tegenvallers?

Ledenvertrouwen

Nog een bron van zorg is het ledenvermogen. Dat lijkt prima, want er is geld genoeg vastgelegd en de verhandelbare ledenobligaties zijn niet onderhavig aan koersvorming. Ondertussen moet het vliegwiel wel blijven draaien, want als de leden het vertrouwen verliezen in de bedrijfsobligaties en/of als er te weinig gegadigden overblijven die obligaties ook echt willen hebben of houden, ontstaat er toch een (vertrouwens)probleem.

Positieve kant

Met de juiste maatregelen is het allemaal oplosbaar en misschien heeft een beursgenoteerde lening ook wel ergens een positieve kant. De genoteerde obligaties (en de rentekosten – maar dat eenmalig) zullen fungeren als thermometer voor het externe vertrouwen in het bedrijf en daarmee een goed middel om FrieslandCampina bij de les te houden.

Het besluit om een beursgenoteerde obligatielening uit te zetten, is niet met de leden gedeeld. Ze zijn er ook niet over gehoord. Volgens FrieslandCampina is dit statutair gezien ook niet nodig. Afstemming met en goedkeuring door de ledenraad volstaat.