Schouten schuift problemen NVWA door naar volgend kabinet

Demissionair landbouwminister Carola Schouten bereidt een stuk voor dat bij de komende formatie kan helpen een begin te maken met een oplossing. De minister kreeg van de Tweede Kamer dinsdagavond 2 februari veel kritiek te verwerken over de interne strubbelingen binnen de NVWA en over de tekortschietende organisatie als het gaat om keuren en toezicht.

Met enige regelmaat verwezen Kamerleden naar de kindertoeslagenaffaire. Zij zien een parallel tussen wat er misging bij de Belastingdienst en wat er misgaat bij de keuring en het toezicht door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit.

Rapport over NVWA

De Kamerleden waren onthutst over een intern rapport dat de minister vrijdag openbaar maakte en waarin een ontluisterend beeld wordt geschetst van de verhoudingen tussen de dierenwelzijnsteams en de andere teams binnen de NVWA.

De openbaarmaking van het rapport volgde op verzoek van de Tweede Kamer, naar aanleiding van een vertrouwelijk gesprek tussen Kamerleden en de inspecteur-generaal van de NVWA en de hoogste ambtenaar van het ministerie. D66‘er Tjeerd de Groot en PVV‘er Dion Graus maken zich grote zorgen over de positie van een aantal NVWA‘ers die zich, naar hun zeggen, geïntimideerd voelen.

Medewerkers NVWA

Zowel Graus als De Groot stellen dat er verdachtmakingen zijn in de richting van medewerkers, die verweten wordt met media of met Kamerleden te praten. Landbouwminister Carola Schouten zegt medewerkers niet te willen weerhouden van gesprekken met Kamerleden, maar tegelijk vindt zij ook dat problemen binnen de organisatie moeten worden opgelost. Schouten kondigde de instelling aan van een klachtenmeldpunt buiten de organisatie, waar medewerkers terecht kunnen.

Er is vier jaar lang helemaal niets gebeurd

CDA‘er Jaco Geurts vroeg zich af wat zo’n meldpunt kan, wat de ondernemingsraad, een klokkenluidersregeling, de Raad van Advies of vier managementslagen niet kunnen. SGP‘er Roelof Bisschop wees erop dat met een meldpunt weer aan de structuur wordt gesleuteld, terwijl de oplossing juist moet komen door een verandering van de cultuur.

VVD‘er Helma Lodders vroeg zich in gemoede af wat de minister heeft gedaan met al haar voorstellen in de jaren dat zij Kamerlid is geweest. “Er is vier jaar lang helemaal niets gebeurd”, aldus Lodders.

Extra taken

De minister zegt dat ze wel degelijk stappen heeft gezet. “Toen ik begon ging het hier nog over extra taken voor de NVWA. Dat heb ik tegengehouden”, aldus Schouten. Inmiddels ligt er een onderzoeksrapport op tafel waaruit blijkt dat de NVWA ongeveer twee derde van de 150 taken niet adequaat of voldoende uitvoert.

De minister zegt dat de fundamentele vraag is hoe de NVWA moet handhaven en wat daarvoor nodig is. Volgens haar moet de politiek duidelijke kaders stellen, waardoor de NVWA niet zelf, op basis van open normen, bij bedrijven moet controleren. Een voorbeeld van een kader is een regel voor slachtsnelheden.

Bezuiniging NVWA

Schouten zegt dat ze na de verkiezingen een stuk bij de formateur wil neerleggen. Zij schetst dat de fusie van verschillende organisaties, die samen de NVWA vormen, heeft geleid tot verschillende opvattingen binnen de dienst die niet verenigbaar zijn. De dienst moest fuseren en tegelijk bezuinigen, terwijl er vanuit de politiek extra taken aan de dienst werden opgedragen, aldus de minister. Schouten: “We moeten kijken naar de vormgeving. Maar dat is niet eenvoudig. Als het werk gesplitst wordt of uit elkaar gehaald, kun je ook synergieverlies krijgen. En het is niet alleen een geldkwestie. We kunnen geld hebben, maar daarmee zijn de mensen er nog niet.”

De minister zei trots te zijn op wat de NVWA heeft bereikt bij de voorbereiding van de brexit. “Dat we nu kunnen importeren en exporteren naar het Verenigd Koninkrijk komt door de voorbereiding van de NVWA”, aldus Schouten.

Lees ook: Schouten bekijkt herziening takenpakket ‘overbelast’ NVWA