Britse landbouwschap ligt behoorlijk onder vuur

Het Verenigd Koninkrijk kende vroeger vijf aparte schappen, voor aardappelen, granen, tuinbouw, vlees en vee en voor zuivel. In 2008 besloot het ministerie voor plattelandszaken Defra na uitgebreide consultaties die schappen onder één dak te brengen. Die AHDB kent nog altijd wel strikt gescheiden sectoren, tegenwoordig zes, omdat vlees en vee gesplitst is in varkens en daarnaast rundvee én schapen. Elk van die secties heeft ook een eigen bestuur. Overkoepelende taken, zoals financiën, personeelszaken maar ook externe fondsenwerving, wordt geregeld door de AHDB zelf. Alle medewerkers zijn in de loop der jaren ook verhuisd naar één gezamenlijk complex op Stoneleigh Park in Kenilworth bij Coventry.

Ontevreden aardappeltelers en handelaren

Maar binnen AHDB is het al tijden aan het rommelen. Eerst was er een groep ontevreden aardappeltelers en -handelaren die voldoende steun wisten te krijgen om AHDB te dwingen tot een stemming over de nog altijd verplichte heffing. Zij vonden dat de sectie Potatoes te ver afstaat van de aardappelwereld zelf én vooral geen waar voor zijn geld biedt. Telers betalen dit seizoen 2020-‘21 £42,62 of € 49,80 per hectare, handelaren £0,1858 of € 0,217 per ton. Bij de inmiddels gehouden stemming bleek twee derde van de telers/handelaren van de heffing af te willen. Voorzitter Nicholas Saphir, die weinig communicatief maar anderzijds autoritair heet te zijn en erg slecht ligt bij de achterban, probeerde er eerst nog een draai aan te geven door de uitslag te vertalen naar het aan heffingen betaalde bedrag maar werd al snel teruggefloten.

Tuinbouw en zuivel

Het voorbeeld werd al snel gevolgd door de tuinbouwers die 0,42% van hun omzet aan het schap af moeten dragen. ‘Horticulture’ werkt binnen AHDB nog altijd op een heel andere schaal dan de aardappelsectie, met veel minder marktinformatie en meer aandacht voor bijvoorbeeld research. Ook die tuinbouwers bleken in meerderheid – in dit geval 61% – van de heffing af te willen. En nu beginnen ook de melkveehouders, één van de grotere pijlers onder het schap, zich te roeren. “En ik durf er heel wat om te verwedden dat zij ook in grote meerderheid van hun heffing af willen”, zegt de invloedrijke zuivelanalist Ian Potter. Hij is overigens zelf vóór behoud van de uitgebreide en actieve sectie Dairy ‘omdat die de melkveehouder van relevante informatie over markten, handel en andere belangrijke aspecten voorziet’.

Het is een weinig benijdenswaardige positie waar de AHDB nu in verkeert

Minister George Eustice moet nu beslissen wat er verder gebeurt met de twee afvallige sectoren en uiteindelijk de rest van AHDB. De bewindsman heeft al bevestigd dat hij ‘de uitslag van de stemmingen zal accepteren en respecteren’. Maar bovendien heeft hij daarbij toegezegd dat hij ook voor de overige sectoren een stemming wil organiseren. Vakblad Farmers Guardian vat de ‘mood’ als volgt samen: “Het is een weinig benijdenswaardige positie waar de AHDB nu in verkeert. Veel boeren willen een focus op marktontwikkeling in binnen- en buitenland en ook dat er meer wordt besteed aan marketing en promotie. De sectiebesturen houden zich echter vooral bezig met kennisoverdracht en een meer efficiënte landbouw, wat niet altijd wordt toegejuicht door de meest luidruchtige critici.”