Denemarken: decennia vooraan met biologische landbouw

Denemarken is stapelgek op biologisch, vooral vanwege de zorg om het milieu, en maakte al in 1987 als eerste land ter wereld wetgeving voor biologisch voedsel. Het heeft ook de hoogste uitgaven aan biologische producten per hoofd van de bevolking: € 450 per jaar in 2021. Het Scandinavische land streeft naar een verdubbeling van de consumptie in 2030.

Van 1994 tot en met 2000 verzesvoudigde het aantal biologische boerderijen, blijkt uit een studie van de ACM in de Agro-Nutri Monitor 2022. Er zijn meer dan 4.000 biologische bedrijven in Denemarken. Op 12% van de Deense landbouwgrond – ruim 300.000 hectare – wordt biologisch geboerd. Een groot deel daarvan is graanproductie, vooral bestemd voor veevoer. De Deense bioboeren verdienen bovendien een goed belegde boterham.

Eén duidelijk keurmerk voor Deense biologische producten

De Deense overheid zette 30 jaar geleden al in op biologische landbouw en pakte een actieve rol. Zo kunnen boeren een zogenoemde ‘conversie-check’ laten doen om te bepalen hoe ze hun bedrijf moeten aanpassen en of de overgang naar biologisch te doen is. Ook investeerde de overheid in één duidelijk logo/keurmerk – økologisk – dat inmiddels bij iedere Deen bekend is en dat staat voor gegarandeerd gecontroleerde kwaliteit en productiewijze. Het is een van de pijlers achter de succesformule. Consumenten zijn vanwege deze garanties ook bereid om meer te betalen voor biologische producten.

Kijk, dit is het eerste wat je ziet als je binnenkomt: biologische eieren, boter, sapjes, groenten. Direct op ooghoogte

In supermarkten is het biologische aanbod inmiddels concurrerend geworden. “Kijk, dit is het eerste wat je ziet als je binnenkomt: biologische eieren, boter, sapjes, groenten. Direct op ooghoogte”, zegt Paul Holmbeck van de biologische belangenorganisatie Organic Denmark, lopend door een supermarkt. En het is volgens hem ook niet veel duurder. De belangenorganisatie roemt de samenwerking tussen verschillende partijen als leveranciers, producenten, inkopers en retailers. Het overgrote deel van de bioverkoop gebeurt in supermarkten. De overheid koopt daarnaast biologische producten in voor restaurants en kantines binnen de (semi)overheid.

Van de totale melkproductie is ruim 13% biologisch

Bijna alle Denen kopen wel eens biologische producten. Biomelk is in de versmarkt goed voor ruim 30% van de omzet. Van de totale melkproductie is ruim 13% biologisch. Voor eieren is dit percentage nog hoger: 30%. Biologisch vlees heeft een veel kleiner aandeel met 7% voor rund en minder dan 2% voor varkensvlees.

Zuivel en eieren zijn de belangrijkste biologische exportproducten van Denemarken. Het land is samen met Oostenrijk een van de belangrijkste leveranciers van biologische melk op de Duitse markt. De export groeit de laatste jaren niet meer. De piek was in 2019 met 3 miljard Deense kronen (€ 390 miljoen). De coronacrisis speelde hier een rol in.

In 2020 is een nationaal groeiplan aangenomen met als doel een verdubbeling van areaal, afzet en export in 2030.

Dit is het tweede deel in een serie artikelen over biologische landbouw in de Europese Unie. Lees ook over de andere landen: Duitsland, Oostenrijk, België en Spanje