Gezondheidsraad: meer plantaardig eiwit gezonder en duurzamer

Een verschuiving van 60% plantaardige eiwitten en 40% dierlijke eiwitten voldoet beter aan de Richtlijnen goede voeding. Dat concludeert de Gezondheidsraad naar aanleiding van het verzoek om de gevolgen van de verschuiving te onderzoeken.

De Gezondheidsraad concludeert dat de verschuiving naar meer plantaardige eiwitten voor de meeste Nederlanders gezonder is. Een meer plantaardig dieet vermindert het risico op chronische ziektes zoals hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en kanker. Ook door het minder consumeren van rood en bewerkt vlees neemt het ziekterisico af. De Gezondheidsraad adviseert de overheid om met beleidsmaatregelen in te zetten op een verhouding 50:50 en daarna verder in te zetten op verschuiving naar 60:40. Daarnaast is het advies om de voortgang en gezondheidseffecten te blijven monitoren.

Lees ook: Meer plantaardig leidt tot € 2 miljard aan gezondheidsvoordeel

Meer plantaardig zonder tekort aan voedingsstoffen

Een van de belangrijkste vragen was of de eiwittransitie zou leiden tot een mogelijk tekort aan bepaalde voedingsstoffen. De gezondheidsexperts concluderen dat het mogelijk is om meer plantaardig te consumeren zonder dat er een tekort aan voedingsstoffen ontstaat. De Gezondheidsraad gaat er hierbij vanuit dat de consumptie van vlees wordt verlaagd en er niet meer vis en zuivel wordt geconsumeerd dan geadviseerd. De commissie adviseert om meer peulvruchten en noten te eten en te variëren met eiwitbronnen.

Kwetsbare groepen extra ondersteunen

Voor kwetsbare groepen is het volgens de Gezondheidsraad moeilijker in te schatten wat de gevolgen zijn van een plantaardig dieet. Toch ziet zij geen reden aan te nemen dat de gevolgen voor de groepen zwangeren, chronisch zieken, kinderen of ouderen anders zouden zijn. De commissie plaatst wel een kanttekening bij vrouwen die borstvoeding geven en mensen met lage eiwit- en energie-inname. Voor deze groepen is meer aandacht nodig, maar ook daar zou een verhoogde consumptie van plantaardige eiwitten moeten kunnen, mits er voldoende informatie beschikbaar is en hulp van een diëtist.

De commissie die onderzoek deed stelt wel dat er nog een verbeteringsslag nodig is in de kant-en-klare vervangers voor vlees, zuivel en vis. De voedingswaarde van deze producten moeten verbeteren, omdat deze nog te veel toegevoegd suiker of zout bevatten.

Reacties advies Gezondheidsraad

WWF-NL is blij met het advies van de Gezondheidsraad, met name doordat ook de milieuaspecten zijn meegewogen in het advies. De natuurorganisatie stelt dat de door de raad geadviseerde eiwittransitie kan leiden tot een impact-afname van 25% op het milieu. De afname geldt voor zowel de uitstoot van broeikasgassen als voor landgebruik. “Die afname is hard nodig, en misschien nog niet genoeg om de maximaal 2 graden opwarming te halen. De daling van landgebruik zal naar verwachting ook leiden tot afname van biodiversiteitsverlies. Dat is goed nieuws voor de natuur”, aldus Corné van Dooren, expert duurzame voedselconsumptie bij WWF-NL: “Heel belangrijk ook dat de Gezondheidsraad concludeert dat voor een duurzaam voedselsysteem meer nodig is dan de eiwittransitie en dat de productiesystemen ook moeten worden aangepast.” Het WWF-NL vindt dat de overheid moet inzetten op een breed, coherent en ambitieus voedselbeleid waarin gezonde en duurzame consumptie gestimuleerd wordt.

Caring Doctors

Dat gezond en duurzaam voedsel de ‘standaard’ zou moeten worden in zowel de productie als in het aanbod van voedsel, zoals de Gezondheidsraad stelt, is koren op de molen van de stichting Caring Doctors. Zij bracht eerder een manifest uit voor plantaardig eten als standaardmenu in de ziekenhuizen. Plantaardig eten is ook volgens haar niet alleen beter voor de gezondheid, maar ook voor de planeet. De initiatiefnemers hebben volgens eigen zeggen inmiddels meer dan 2.000 zorgprofessionals achter zich staan. “Het advies van de raad is een enorme opsteker”, vindt de stichting. Deze organisatie wil zelfs dat 80% van al het eten plantaardig wordt, met name om het milieu te redden en omdat er alleen dan genoeg voedsel voor iedereen kan worden geproduceerd. De vee-industrie is daarvoor te intensief en te omslachtig. Daarbij zullen we ook minder zorg nodig hebben als we minder met name rood vlees eten.

Natuur & Milieu

Supermarkten blijven ‘stunten’ met aanbiedingen op vlees, en moeten daarmee stoppen. Dat zegt de organisatie Natuur & Milieu. Die reageert op het advies van de Gezondheidsraad. De raad vindt dat het beter zou zijn, zowel voor het milieu als voor de gezondheid van mensen, wanneer consumenten minder vlees eten en meer plantaardig voedsel nemen. Volgens Natuur & Milieu zorgen aanbiedingen ervoor dat mensen juist meer vlees gaan eten. “Supermarkten bepalen wat Nederlanders eten en hoe dat eten gemaakt wordt. Die invloed brengt een grote verantwoordelijkheid met zich mee”, stelt de organisatie. Die voegt eraan toe: ‘de tijd van mooie woorden is voorbij, het is tijd dat supermarkten onze gezondheid en het klimaat veel serieuzer gaan nemen’.

Medeauteur: ANP

Lees ook: Proveg: verrijk vleesvervangers zodat ze in Schijf van Vijf passen