Vleeswarensector Frankrijk speelde onder één hoedje

De Franse fabrikanten van vleeswaren speelden enkele jaren massaal onder één hoedje om de prijzen te bepalen. Dat kartel werkte naar twee kanten; aan de ene kant werd rondgebeld over prijzen die werden betaald aan de slachterijen en dus indirect aan de veehouders, aan de andere kant zaten de grote spelers regelmatig met elkaar om de tafel om af te spreken wat ze de supermarkten en andere afnemers zouden laten betalen voor ham, salami, chorizo, paté en worstjes.

Jarenlang onderzoek naar vleeswarenkartel

Dat is het beeld dat de Autorité de la Concurrence, het Franse ACM, schetst in zijn vonnis over het vleeswarenkartel. Na een jarenlang onderzoek waarbij duizenden documenten zijn doorzocht, deelde de dienst vorige week een boete van in totaal € 93 miljoen uit aan twaalf bedrijven. Daaronder bevinden zich alle grote spelers op de vleeswarenmarkt: de Bretonse boerencoöperatie Cooperl Arc Atlantique, Fleury-Michon, het Spaanse Campofrio met de Franse merken Aosto en Jean Caby en in ons land eigenaar van Stegeman, maar ook Savencia en Nestlé.

Telefoontjes over inkoopprijs rauwe ham

Ruwe ham is de belangrijkste grondstof voor de productie van vleeswaren, aldus de karteldienst. Vier van de betrokken bedrijven hebben tussen 2011 en 2013 voortdurend met elkaar besproken hoe ze die grondstof zo goedkoop mogelijk konden inkopen bij de slachterijen. Dat gebeurde wekelijks via telefoontjes, zowel voorafgaande aan het overleg met een slachthuis als tijdens dat prijsgesprek. “Op die manier vormden ze een gezamenlijk front tegenover de slachterijen om beter weerstand te kunnen bieden aan de eis voor een hogere prijs, of om juist lagere prijzen af te dwingen.” Zodra een definitieve prijs met één of twee grote slachthuizen was afgesproken, werd dat direct als richtprijs doorgebeld aan alle andere partijen.

Aan de andere kant van de keten deden alle twaalf beboete bedrijven mee aan illegale afspraken over de prijs waaronder die ham, salami en alle andere vleeswaren aan de grote supermarkten verkocht zouden worden. De Autorité de la Concurrence noemt zelfs de twee hotels waar dat illegale overleg plaatshad: het Ibis Gare de Lyon in Parijs en het Ibis Lyon Est Bron in die Franse stad. Ook in dit geval werd wekelijks gebeld over de met de winkeliers gemaakte afspraken.

Relatie tussen slachterijen en supermarkten ernstig verstoord

“Door in het geheim informatie uit te wisselen over de positie die men zou innemen tijdens onderhandelingen, hebben de vleeswarenbedrijven een organisatiemodel opgelegd dat haaks staat op de vrije concurrentie. Deze handelingen zijn ernstig, zij hebben de commerciële relaties tussen de vleeswarenfabrikanten en slachterijen aan de ene kant en de grote supermarkten aan de andere kant, verstoord”, concludeert de autoriteit.

De Autorité de la Concurrence heeft daarmee opnieuw flink toegeslagen in de ons-kent-ons-wereld die de Franse voedingsindustrie kenmerkt. Eerder al legde de Autorité de la Concurrentie boetes op van € 242 miljoen aan een kartel in de meelindustrie, van € 192,7 miljoen voor soortgelijk handelen in de zuivelwereld, van € 58,3 miljoen voor illegale afspraken rond appelmoes en van € 15,2 miljoen aan fabrikanten van kip.