WUR: gezond en duurzaam dieet heeft ook negatieve effecten

De consumptie moet minder, gezonder en duurzamer, daar zijn wetenschapper het over eens. Een omslag heeft veel positieve effecten voor de volksgezondheid, milieubelasting en gebruik van grondstoffen. Het voorgestelde EAT-Lancet dieet, ook wel Planetary Health dieet, is een voedingsrichtlijn met als doel zowel de gezondheid van de mens als de planeet te verbeteren. Dit betekent minder dierlijke eiwitten en veel meer plantaardige.

Het EAT-Lancet dieet, ontwikkelt door de EAT-Lancet Commissie in 2018, wordt vaak gebruikt als standaard voor duurzame en gezonde consumptie.

Lagere lonen in agrarische sector

Alessandro Gatto, promovendus aan de WUR, deed onderzoek naar de negatieve effecten van de implementatie van dit dieet. Hij stelt vast dat naast de gezonde effecten er ook een aantal neven- of indirecte effecten verbonden zijn aan het EAT-Lancet dieet. De eerste is dat er minder vraag zal zijn naar arbeid en kapitaal, wat resulteert in lagere lonen. Wanneer het EAT-Lancet dieet wordt gevolgd is er minder voedsel nodig. Dit resulteert uiteindelijk in minder behoefte aan arbeid en kapitaal, wat dan leidt tot lagere lonen en inkomsten.

Die lagere lonen hebben met name effect in de landbouwsector. Omdat er minder vraag is naar voedsel dalen de lonen daar het hardst, volgens het onderzoek. Daar komt bij dat de vaardigheden in de landbouwsector niet altijd overeenkomen met die in andere sectoren gevraagd worden. Dit zorgt ervoor dat de overstap naar een andere sector moeilijk is en daardoor blijven landbouwarbeiders vast zitten in de agrarische sector met lage lonen.

Lees ook: Deze transities kunnen leiden tot omslag van het voedselsysteem

Meer uitstoot van broeikasgassen in andere sectoren

Een gezonder eetpatroon kan ook leiden tot een hogere uitstoot van broeikassengassen in andere sectoren. Wanneer mensen, vooral in regio’s met een hoger inkomen, minder geld uitgeven aan voedsel zullen ze meer geld besteden aan non-food producten. Volgens de berekeningen van Gatto is de extra uitstoot van de productie van non-food hoger dan de afname van de uitstoot van biomassa ten gevolg van minder eten. Hij schrijft: “Dit effect brengt de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen in 2030 naar hetzelfde niveau als toen er geen verschuivingen in het voedingspatroon waren. Indirecte effecten in de non-foodsector doen de klimaatvooruitgang in de landbouw dus teniet.”

Verschil tussen inkomens

Dan zijn er ook nog verschillen tussen hoge- en lage inkomenslanden. In hoge inkomenslanden zullen de prijzen voor gezonde voeding dalen, omdat er in deze landen over het algemeen voldoende voedselproductie is. In lage inkomenslanden zal de vraag naar voedsel toenemen met het EAT-lancet dieet en stijgen de prijzen voor gezonde voeding. Om aan de vraag te voldoen zal de landbouw in lage inkomenslanden moeten stijgen, wat leidt tot meer gebruik van gewasbescherming, kunstmest en andere hulpmiddelen.

Gatto concludeert dat de overgang naar een gezonder en duurzamer consumptiepatroon ook rekening moet houden met de negatieve effecten. Hij stelt voor om verschillende interventies te combineren en niet te kijken naar één oplossing, zoals EAT-Lancet.